Aktywnie lepiej

Badania dowodzą, że praca z wykorzystaniem aktywnych metod nauczania przynosi o wiele lepsze efekty.
Czym się różnią aktywne i frontalne metody nauczania i jak nauczyciele mogą zachęcić uczniów do aktywnej współpracy ze sobą?

Jeszcze do lat osiemdziesiątych XX wieku najbardziej popularne wśród metod nauczania było tak zwane nauczanie frontalne. Współcześnie jest ono coraz częściej krytykowane i uznawane za mało atrakcyjne. Szybkie tempo zmian cywilizacyjnych pociąga za sobą konieczność rozwijania w uczniach takich cech jak: komunikatywność, otwartość na świat i ludzi, przedsiębiorczość, przejawianie inicjatywy, kreatywność, a także umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji, współpracowania z innymi i rozwiązywania konfliktów. Tak zwana twarda, encyklopedyczna wiedza okazuje się coraz mniej przydatna. Bardziej liczy się umiejętność odszukiwania potrzebnych w danym momencie informacji, a następnie wykorzystywania ich w różnych sytuacjach. Właśnie tę zdolność nabywają uczniowie, kiedy biorą udział w projekcie. Ponadto dzięki uczestniczeniu w działaniach tego typu łączą życie szkolne z rzeczywistością zewnętrzną. Zaprezentowane poniżej zestawienie pomaga poznać różnice pomiędzy dwoma typami nauczania i uczenia się oraz uświadomić, co powinni robić nauczyciele, aby zachęcić uczniów do aktywnej współpracy ze sobą.

Frontalne metody nauczania

Aktywne metody nauczania

Nauczyciel:

Uczniowie:

Nauczyciel:

Uczniowie:

  • zachowuje dyscyplinę,
  • ocenia wiedzę uczniów,
  • sprawdza wykonanie zadań,
  • wyznacza uczniów
    do odpowiedzi,
  • przydziela wszystkie zadania,
  • określa wymagania,
  • zadaje pytania,
  • decyduje, kiedy uczeń może zabrać głos,
  • zadaje prace domowe,
  • kontroluje całą klasę,
  • ustanawia kryteria
    i procedury oceniania,
  • określa zasady
    i wymagania wobec
    zachowania uczniów.
  • słuchają nauczyciela,
  • notują i przepisują
    z tablicy przekazywane
    wiadomości,
  • kopiują treść
    podręcznika
    do zeszytów,
  • otrzymują wiedzę,
  • odpowiadają na pytania nauczyciela,
  • wykonują zadane
    ćwiczenia,
  • pozostają 
    w gotowości do odpowiedzi.
  • dzieli klasę na grupy,
  • motywuje do nieprzymuszonej
    aktywności,
  • tworzy zadania wspólnie z uczniami,
  • zachęca uczniów do dzielenia się pomysłami,
  • koordynuje ocenianie,
  • uczestniczy 
    w realizacji
    zadań jako członek
    grupy,
  • zachęca uczniów do wyrażania własnej opinii,
  • pozwala uczniom
    przyjmować
    odpowiedzialność,
    zarówno grupową,
    jak i indywidualną,
    za wykonanie zadania,
  • negocjuje 
    z uczniami procedury i kryteria
    oceniania.
  • wybierają zadania,
  • wyrażają opinie, poglądy i uczucia swoje oraz grupy,
  • dostosowują swoją pracę do wysiłków całej grupy,
  • przyjmują odpowiedzialność
    za wykonanie zadania,
  • są odpowiedzialni za zdobywanie wiedzy,
  • samodzielnie zgłaszają się do wykonania zadań,
  • inicjują niektóre działania,
  • biorą udział 
    w ustanowieniu
    reguł zachowania
    i postępowania,
  • uczestniczą 
    w stworzeniu
    kryteriów i procedur
    oceniania,
  • konsultują się ze sobą podczas wspólnego
    wykonywania
    przydzielonych zadań.